Bạn đã bao giờ muốn đắm mình vào thế giới Gundam nhưng rồi nhận ra có quá nhiều series anime, OVA, và phim lẻ đến mức không biết bắt đầu từ đâu? Bạn không hề đơn độc! Cũng giống như việc xem Detective Conan hay One Piece, văn hóa Gundam đồ sộ đến mức có thể khiến những fan anime ít kiên nhẫn cảm thấy nản. Bản thân mình cũng từng lười xem Gundam một thời gian dài chỉ vì nó quá… nhiều.
Thực ra, Gundam trông phức tạp, nhưng bắt đầu với nó dễ hơn bạn nghĩ. Bạn chỉ cần nhớ một điều khi chọn series để xem.
1. Điều Gì Khiến Gundam Phức Tạp?
Khó khăn lớn nhất khi xem Gundam là nó thuộc dạng đa vũ trụ. Nghĩa là một số series Gundam liên quan đến nhau, có thể là phần tiếp theo hoặc chia sẻ lịch sử trong cùng một vũ trụ.
Những series khác thì hoàn toàn độc lập, chỉ tồn tại trong vũ trụ riêng với các cỗ máy Gundam.
Universal Century (Thế Kỷ Vũ Trụ) được xem là dòng thời gian chính, nhưng các vũ trụ khác cũng hấp dẫn không kém. Điều bạn cần biết khi chọn Gundam là series đó thuộc Thế Kỷ hay dòng thời gian nào. Những series ngoài Universal Century thường là các tác phẩm độc lập.
2. Cách Tốt Nhất Để Xem Gundam Là Gì?
Xem Gundam theo thứ tự thời gian có giúp bạn thích thú hơn không? Không hẳn. Có làm bạn trở thành fan Gundam “ngầu” hơn không? Có thể, nhưng cũng không chắc.
Nếu bạn mới bắt đầu, cách tốt nhất là chọn series nào khiến bạn tò mò và xem nó. Nhiều người thích Mobile Suit Gundam gốc. Một số khác lại thích SEED vì nó tái hiện câu chuyện gốc với hình ảnh hiện đại hơn. Có người chọn các series độc lập như Iron-Blooded Orphans hoặc Witch from Mercury vì chúng được làm để thu hút khán giả trẻ. Tất cả đều ổn!
Hãy xem cái gì bạn thấy hấp dẫn.
Tuy nhiên, thứ tự xem mà mình gợi ý dưới đây sẽ giúp bạn tránh bắt đầu bằng một phần ở giữa khiến bạn bối rối.
3. Cách Xem Toàn Bộ Anime Gundam Theo Thứ Tự Thời Gian
Là một đa vũ trụ, thứ tự thời gian của Gundam khác với các series thông thường. Ở đây, thứ tự được chia theo các Thế Kỷ. Universal Century là dòng chính, nhưng các thế kỷ khác có thể xem theo bất kỳ thứ tự nào miễn là bạn theo đúng các series trong thế kỷ đó.
Các nhánh Thế Kỷ ngoài Universal Century thường là các series độc lập. Chỉ Universal Century yêu cầu thứ tự xem nghiêm ngặt hơn nếu bạn muốn trở thành fan Gundam hardcore.
3.1. Universal Century (Thế Kỷ Vũ Trụ)
Đây là dòng thời gian chính, nơi diễn ra phần lớn các sự kiện của thương hiệu Gundam.
Universal Century xoay quanh cuộc xung đột giữa Liên Bang Trái Đất – chính phủ thống nhất trên Trái Đất, một hành tinh đang bị tàn phá bởi biến đổi khí hậu, bất bình đẳng giàu nghèo, và dân số quá tải – và các thuộc địa không gian đòi ly khai. Thế kỷ này được định hình bởi Cuộc Chiến Một Năm, khi Trái Đất đối đầu với Công Quốc Zeon, một nhóm thuộc địa nổi loạn.
Cuộc chiến giới thiệu các Mobile Suit làm vũ khí và khiến nhân loại mất đi gần nửa dân số. Nó để lại hậu quả lan tỏa qua nhiều thế hệ sau.
Các Series Gundam Trong Universal Century:
- Mobile Suit Gundam The Origin (OVA chiếu rạp) / Advent of the Red Comet (OVA TV) (Cả hai giống nhau, bản Red Comet dài hơn) (Dù xảy ra đầu tiên về mặt thời gian, nhưng nếu mới xem, hãy bắt đầu với Mobile Suit Gundam gốc trước).
- Mobile Suit Gundam (TV)
- Mobile Suit Gundam: The Movie / Soldiers of Sorrow / Encounters in Space (Phim tổng hợp, tùy chọn)
- Mobile Suit Gundam: The 08th MS Team (OVA)
- Mobile Suit Gundam: The 08th MS Team – Miller’s Report (Phim tổng hợp, tùy chọn)
- Mobile Suit Gundam MS Igloo: The Hidden One Year War (OVA)
- Mobile Suit Gundam MS Igloo: Apocalypse 0079 (OVA)
- Mobile Suit Gundam MS Igloo 2: The Gravity Front (OVA)
- Mobile Suit Gundam 0080: War in the Pocket (OVA)
- Mobile Suit Gundam Thunderbolt (ONA)
- Mobile Suit Gundam Thunderbolt – December Sky / Bandit Flower (Phim tổng hợp, tùy chọn)
- Mobile Suit Gundam 0083: Stardust Memory (OVA)
- Mobile Suit Gundam 0083: Stardust Memory – The Afterglow of Zeon (Phim tổng hợp, tùy chọn)
- Mobile Suit Zeta Gundam (TV)
- Mobile Suit Zeta Gundam – Heir to the Star / Lovers / Love is the Pulse of Stars (Phim tổng hợp, tùy chọn)
- Mobile Suit Gundam ZZ (TV)
- Mobile Suit Gundam: Char’s Counterattack (Phim)
- Mobile Suit Gundam Unicorn (OVA)
- Mobile Suit Gundam Unicorn – RE:0096 (TV tổng hợp, khuyến nghị)
- Mobile Suit Gundam: Twilight Axis (ONA)
- Mobile Suit Gundam: Twilight Axis – Red Blur (Phim tổng hợp, tùy chọn)
- Mobile Suit Gundam Narrative (Phim)
- Mobile Suit Gundam Hathaway’s Flash (Phim)
- Mobile Suit Gundam Hathaway’s Flash 2 (Phim)
- Mobile Suit Gundam Hathaway’s Flash 3 (Phim)
- Mobile Suit Gundam F91 (Phim)
- Mobile Suit Victory Gundam (TV)
3.2. Future Century (Thế Kỷ Tương Lai)
Thế kỷ này mô tả nhân loại đã rời bỏ Trái Đất hoang tàn để sống trong các thuộc địa không gian. Thay vì chiến tranh, xung đột được giải quyết qua Gundam Fight, một giải đấu liên hành tinh nơi các Gundam đấu tay đôi.
Series Gundam Trong Future Century:
- G Gundam (TV)
3.3. After Colony Century (Thế Kỷ Hậu Thuộc Địa)
Thế kỷ này diễn ra trong cuộc đấu tranh giành độc lập của các thuộc địa không gian khỏi Liên Minh Trái Đất Thống Nhất. Các thuộc địa phát triển công nghệ Mobile Suit và gửi các nguyên mẫu cùng phi công đến Trái Đất để xâm nhập và giành tự do.
Series Gundam Trong After Colony Century:
- Gundam Wing (TV)
- Gundam Wing – Operation Meteor (OVA tổng hợp, tùy chọn)
- Gundam Wing: Endless Waltz (OVA)
3.4. After War Century (Thế Kỷ Hậu Chiến)
Dù không liên quan đến Universal Century, thế kỷ này có nhiều điểm tương đồng. Nó kể về một cuộc xung đột khác giữa chính phủ Trái Đất và các thuộc địa đòi ly khai, dẫn đến gần 99% nhân loại bị xóa sổ. Một số người cho rằng đây là phiên bản thay thế của Cuộc Chiến Một Năm với kết cục còn tệ hơn.
Series Gundam Trong After War Century:
- Gundam X (TV)
3.5. Correct Century (Thế Kỷ Chính Thống)
Thế kỷ này nằm ở tương lai rất xa của Universal Century, nhưng xa đến mức được coi là một dòng thời gian riêng. Nhân loại rời bỏ Trái Đất hoang tàn sau một thời kỳ đen tối (không rõ có phải Cuộc Chiến Một Năm không) để sống trên Mặt Trăng và tái xây dựng Trái Đất. Series trong thế kỷ này xoay quanh việc những người từ Mặt Trăng cố gắng hòa nhập, đôi khi bằng vũ lực, với những người còn lại trên Trái Đất.
Series Gundam Trong Correct Century:
- Turn A Gundam (TV)
- Turn A Gundam Earth Light / Moonlight Butterfly (Phim tổng hợp, tùy chọn)
3.6. Cosmic Era Century (Thế Kỷ Kỷ Nguyên Vũ Trụ)
Trong thế kỷ này, Trái Đất trải qua xung đột hạt nhân. Khi nhân loại trên Trái Đất nỗ lực tái xây dựng, một cuộc xung đột khác nảy sinh giữa con người trên Trái Đất và các Coordinator – những người được cải tiến gene sống trong các thuộc địa không gian. Sự chia rẽ giữa Naturals và Coordinators làm trầm trọng thêm mâu thuẫn giữa các quốc gia.
Series Gundam Trong Cosmic Era Century:
- Mobile Suit Gundam SEED (TV)
- Mobile Suit Gundam SEED Destiny (TV)
- Mobile Suit Gundam SEED C.E. 73: Stargazer (ONA)
3.7. Anno Domini Century (Thế Kỷ Công Nguyên)
Thế kỷ này mô tả nhân loại từ bỏ nhiên liệu hóa thạch để dùng năng lượng mặt trời vô hạn. Tuy nhiên, các cường quốc kiểm soát nguồn năng lượng này, buộc các quốc gia nhỏ phải tham gia chiến tranh tài nguyên để sinh tồn. Một nhóm bán quân sự tên Celestial Beings sử dụng bốn Gundam mạnh mẽ để theo đuổi lý tưởng xóa bỏ mọi xung đột.
Series Gundam Trong Anno Domini Century:
- Mobile Suit Gundam 00 (TV)
- Mobile Suit Gundam 00 The Movie – Awakening of the Trailblazer (Phim)
3.8. Advanced Generation Century (Thế Kỷ Thế Hệ Tiên Tiến)
Trong thế kỷ này, nhân loại đã di cư vào không gian, và những người ở lại Trái Đất sống hòa bình. Nhưng hòa bình đó bị phá vỡ khi một nhóm thuộc địa bị Trái Đất bỏ rơi tấn công hành tinh và các thuộc địa khác. Trái Đất phải vội vã phát triển Mobile Suit để phòng thủ trong một cuộc xung đột kéo dài trăm năm.
Series Gundam Trong Advanced Generation Century:
- Mobile Suit Gundam AGE (TV)
- Mobile Suit Gundam AGE: Memory of Eden (Phim tái tổng hợp, khuyến nghị)
3.9. Regild Century (Thế Kỷ Regild)
Diễn ra 500 năm sau Turn A Gundam, thế kỷ này vẫn được coi là một dòng thời gian riêng. Nó mô tả thời kỳ hòa bình khi Trái Đất thịnh vượng nhờ xây dựng lại xã hội quanh một thang máy không gian đưa tài nguyên từ vũ trụ về. Một giáo phái tôn giáo cũng nổi lên, kiểm soát chặt chẽ sự phát triển công nghệ để ngăn xung đột tái diễn.
Series Gundam Trong Regild Century:
- Gundam Reconguista in G (TV) (Bị đánh giá thấp, nhưng các phim tái tổng hợp kể chuyện tốt hơn)
- Gundam: G no Reconguista Movie 1 – Go! Core Fighter (Phim tái tổng hợp, khuyến nghị)
- Gundam: G no Reconguista Movie 2 – Bellri Advances (Phim tái tổng hợp, khuyến nghị)
- Gundam: G no Reconguista Movie 3 – Heritage From Space (Phim tái tổng hợp, khuyến nghị)
- Gundam: G no Reconguista Movie 4 – Shouting Love Into a Fierce Fight (Phim tái tổng hợp, khuyến nghị)
- Gundam: G no Reconguista Movie 5 – Crossing the Line Between Life and Death (Phim tái tổng hợp, khuyến nghị)
3.10. Post-Disaster Century (Thế Kỷ Hậu Thảm Họa)
Diễn ra 300 năm sau sự kiện Calamity War, Trái Đất đang tái xây dựng và đã thuộc địa hóa Sao Hỏa. Tuy nhiên, Sao Hỏa đòi độc lập, dẫn đến xung đột giữa quân đội Trái Đất và một công ty quân sự tư nhân gồm các binh lính trẻ em.
Series Gundam Trong Post-Disaster Century:
- Mobile Suit Gundam Iron-Blooded Orphans (TV)
3.11. Ad Stella Century (Thế Kỷ Ad Stella)
Trong thế kỷ này, nhân loại được các tập đoàn lớn đưa lên vũ trụ. Những cư dân không gian thích nghi với môi trường bằng các bộ phận giả và cải tiến gọi là Gund Format. Nhưng khi công nghệ này được dùng để tích hợp con người với Mobile Suit, nghiên cứu bị dừng lại vì gây hại cho phi công.
Series Gundam Trong Ad Stella Century:
- Mobile Suit Gundam: Witch from Mercury (TV)
3.12. Present Day (Thời Hiện Đại)
Các series này diễn ra trên Trái Đất hiện tại, xoay quanh Gunpla, sở thích lắp ráp mô hình Gundam.
Series Gundam Trong Present Day:
- Gundam Build Fighters (TV)
- Gundam Build Fighters Try (TV)
- Gundam Build Fighters Battlogue (ONA)
- Gundam Build Fighters GM’s Counterattack (ONA)
- Gundam Build Divers (TV)
4. Vậy, Nên Xem Gì?
Mình hiểu mà, danh sách này đã được sắp xếp nhưng vẫn dài kinh khủng cho người mới bắt đầu. Dưới đây là vài gợi ý:
- Gundam SEED: Cốt truyện dễ tiếp cận, hình ảnh chất lượng.
- Mobile Suit Gundam: Luôn tốt khi bắt đầu từ gốc. Nó cũng mở đường cho các series chất lượng khác như 08th MS Team, Unicorn, và các phim Hathaway.
- Mobile Suit Gundam Iron-Blooded Orphans: Ít “mecha” nhất, hình ảnh đẹp, và có nhiều khoảnh khắc mạnh mẽ. Nhiều người chọn Gundam vì muốn xem series này mà không biết nó có thể xem độc lập.
Các series khác cũng hay, nhưng không phải Gundam nào cũng tuyệt vời như nhau. Có người bảo Gundam Wing đáng xem, nhưng thực sự thì series đó không còn “ngon” như bạn tưởng đâu!